Dalton-
onderwijs

Wij willen dat onze leerlingen in de toekomst sterk, competent en zelfbewust de wereld ingaan. Wij zijn ervan overtuigd dat Daltononderwijs daar een heel goed uitgangspunt voor is. Een kind dat zichzelf en anderen respecteert, initiatief neemt, proactief is, verantwoordelijkheid kan nemen en verantwoording kan vragen en afleggen, staat sterk in het leven en kan zonder angst de wereld tegemoet treden.

 

De Daltonvisie

De Daltonvisie streeft ernaar om ruimte te geven aan de talenten, de kracht en het karakter van ieder kind. Daltonkinderen leren zichzelf en de wereld om hen heen goed kennen, weten wat ze waard zijn en kunnen goed omgaan met keuzes en verantwoordelijkheid. Dit zijn de kernwaarden van de Daltonvisie:

“Experience is the best and indeed the only real teacher”

Zelfstandig leren en werken op een Daltonschool is actief leren en werken. Een leerling wil doelgericht werken aan een taak of opdracht en is in staat om tijdens dit leerproces hulp te zoeken indien noodzakelijk. Deze manier van werken stimuleert het probleemoplossend denken van leerlingen. Om later als volwassene goed te kunnen functioneren, moet een leerling leren beoordelen welke beslissingen hij/zij moet nemen en wat de gevolgen daarvan zijn. De keuzevrijheid dwingt een leerling tot het nemen van zelfstandige beslissingen die voor hem of haar effectief en verantwoord zijn.

“Freedom and responsibility together perform the miracle

Vrijheid is noodzakelijk om eigen keuzes te kunnen maken en eigen wegen te vinden. Vrijheid in het Daltononderwijs is de gelegenheid krijgen om het taakwerk zelf te organiseren. De opgegeven leerstof en de eisen die daaraan worden gesteld, de tijdslimiet, de werkafspraken en de schoolregels vormen de grenzen waarbinnen de leerlingen hun vrijheid leren gebruiken. Een leerling leert verantwoordelijkheid voor zichzelf en zijn omgeving te dragen, als zijn omgeving hem daarvoor de ruimte en mogelijkheden biedt. Door leerlingen meer vrijheid te bieden kunnen zij eigen keuzes maken en een actieve leerhouding ontwikkelen.

Maar vrijheid betekent niet dat alles zomaar kan en mag. Het is een taak van de leerkracht om iedere leerling een structuur te bieden om vrijheid binnen grenzen te leren hanteren. Leerlingen krijgen de ruimte om te ontdekken en te experimenteren, maar worden tegelijk ook geconfronteerd met de relatie tussen wat ze doen en wat dat oplevert. Dat is voor leerlingen een geleidelijk leerproces, waarin zelfkennis en zelfinschatting een grote rol spelen.

“The school functions as a social community”

Een Daltonschool is een leefgemeenschap waar leerlingen, leerkrachten, ouders, schoolleiding en bestuur op een natuurlijke en gestructureerde wijze samen leven en werken.

Een Daltonschool is ook een leeromgeving waar leerlingen en leerkrachten iets van en met elkaar leren. Doordat leerlingen samen met leerkrachten en medeleerlingen aan hun leertaken werken, leren zij met elkaar om te gaan en leren zij dat zij elkaar kunnen helpen. Het verwerven van kennis en vaardigheden in samenwerking met anderen kan het leren vergemakkelijken.

Leerlingen leren dat er verschillen bestaan tussen mensen. Ze leren naar elkaar te luisteren en respect te hebben voor elkaar. Als leerlingen met elkaar samenwerken, ontwikkelen ze sociale vaardigheden en leren ze reflecteren op de manier waarop ze leren, zoals het beoordelen van een eigen inbreng en die van medeleerlingen, het aangaan van de dialoog, het leren omgaan met teleurstellingen en het ervaren van een meeropbrengst uit de samenwerking. Leerlingen leren van en met elkaar.

Dalton is een “efficiency measure” 

Daltononderwijs is gebaseerd op de ideeën van Helen Parkhurst. Parkhurst wilde met haar Dalton Plan het schoolse leren doelmatiger maken. Daarom zijn effectiviteit en efficiency al vanaf het begin twee belangrijke begrippen. 

Effectiviteit en efficiency vooronderstellen duidelijkheid over de onderwijsopbrengsten. Parkhurst vond dat het onderwijs een brede functie heeft. Onderwijs behoort kinderen en jeugdigen ook cultureel en moreel te vormen, zodat ze zelfredzaam en sociaal verantwoordelijk worden: geoefend in, gewend aan en voorbereid op leven, werken en samenleven.

Het Daltononderwijs is gericht op een effectieve inzet van tijd, menskracht en middelen. Parkhurst wilde omwille van de efficiency leerlingen juist verantwoordelijkheid in handen geven. Zij stelde dat als leerlingen een taak krijgen waar zij verantwoordelijkheid voor dragen en die ze in vrijheid zelf plannen en uitvoeren, het onderwijs veel effectiever is dan het stilzit- en luisteronderwijs dat zij zelf doorlopen heeft. Parkhurst maakte in haar Dalton Plan van kinderen als het ware kleine ondernemers, die verantwoordelijkheid leren dragen voor het schoolwerk, hun eigen werk, dat ze in vrijheid uitvoeren.

“I would be the first to hear welcome criticism”

Nadenken over je eigen gedrag en je eigen werk is op Daltonscholen belangrijk. 

Op veel Daltonscholen maken leerlingen vooraf een inschatting van de moeilijkheidsgraad en de tijd van de opdrachten. Achteraf wordt hierover ook een feitelijke beoordeling gegeven en worden in gesprekjes regelmatig de inschattingen vooraf en de feitelijke beoordelingen achteraf met elkaar vergeleken. In zulke gesprekjes kan er dan bijvoorbeeld aandacht geschonken worden aan het feit waarom een kind steeds de rekenopgaven in de weektaak vooraf moeilijker inschat dan ze (achteraf) blijken te zijn. Op andere aspecten van het werken in de klas wordt op een soortgelijke wijze gereflecteerd. Zo wordt geleidelijk de vaardigheid in het zelfstandig werken en het samenwerken opgebouwd. 

Het kritisch benaderen van onderwijskundige ontwikkelingen en inzichten is op een Daltonschool vanzelfsprekend. Iedere docent die werkt op een Daltonschool reflecteert op zijn/haar onderwijspraktijk en professioneel handelen. Ook op schoolniveau vindt reflectie over de kwaliteit van het Daltononderwijs voortdurend plaats.

Voordelen van Daltononderwijs

  • Leerlingen krijgen ruimte om op hun eigen niveau te werken en te leren.
  • Leerlingen kunnen efficiënt leren door meer tijd te besteden aan vakken waarin ze minder goed zijn en minder tijd aan vakken waarin ze goed zijn.
    (Hoog)begaafde leerlingen kunnen dieper op de stof ingaan.
  • Leerlingen leren plannen en zelf hun werk in te delen, wat in het voortgezet onderwijs en in de maatschappij goed van pas komt.
  • Leerlingen leren samenwerken, waardoor er meer respect voor elkaar ontstaat, er rekening met elkaar wordt gehouden en ze van en met elkaar leren.
  • Leerlingen leren verantwoordelijk te zijn voor hun werk en materiaal.

Korte Daltongeschiedenis

Het Daltononderwijs bewijst al honderd jaar lang zijn waarde. De onderwijsvorm is gebaseerd op de ideeën van de Amerikaanse pedagoge Helen Parkhurst (1886-1973).

In 1905 werkte Parkhurst op schooltjes met slechts één klas met veertig leerlingen verdeeld over acht leerjaren. Vanzelfsprekend was ‘normaal lesgeven’ volstrekt onmogelijk. Daarom koos zij voor een aanpak met een gedeelte zelfstudie, waarbij in een soort van contract – de ’taak’ – werd vastgelegd wat de eigen verantwoordelijkheid van de leerling was en wat de rol van de leerkracht moet zijn. In 1922 heeft zij haar visie op onderwijs vastgelegd in het boek ‘Education on the Dalton Plan’.

De Nederlandse Dalton Vereniging (NDV) is in 1931 opgericht met als doelstelling ‘de bevordering van het onderwijs gebaseerd op de daltonbeginselen’. Onze school is lid van de Nederlandse Dalton Vereniging. Elke vijf jaar krijgt onze school een visitatie van de NDV en ontvangt dan weer de Daltonlicentie. Daarnaast volgen alle leerkrachten een tweejarige Daltonopleiding.

Daltonhandboek

Om een goed beeld te krijgen van hoe Daltononderwijs er bij ons op school uitziet, kunt u het Daltonhandboek van onze school inzien. Hierin zijn alle afspraken van onze school opgenomen.